Τρεις φθινοπωρινές μέρες στην … αντιτουριστική[1]… Ηλεία…
Πάμε στον “Κακόβατο”;
Άρης Βαγγελάτος
Αρχές Σεπτέμβρη (’24) και ψάχναμε κάτι να παρατείνουμε τις καλοκαιρινές διακοπές, πριν ξεκινήσουν τα σχολεία… Και τότε θυμήθηκα: Η Κική και ο Βασίλης, είναι δυο χρόνια τώρα που διαχειρίζονται κάποια ενοικιαζόμενα δωμάτια στον Κακόβατο. Καλά – καλά, ούτε που ξέρω που ακριβώς πέφτει…
Μετά
από ένα
τηλέφωνο στα
«παιδιά», που μας
ενημερώνουν
πως μας
περιμένουν, το
αποφασίζουμε
και ξεκινάμε
μεσημεράκι από
Αθήνα. Ο καιρός
καλός, και η Εθνική
οδός μέχρι το
Αρτεμίσιο,
βαρετή αλλά
ευτυχώς άδεια… Έχουμε
αποφασίσει να
πάμε από την
παλιά διαδρομή
και έτσι λίγο
πριν την
Τρίπολη, στον
κόμβο της Νεστάνης,
αφήνουμε την
Εθνική και
παίρνουμε το
δρόμο για
Βυτίνα. Ο
ουρανός έχει
αρχίσει και
βαραίνει… Το
τοπίο
πανέμορφο…
Είμαστε στους
πρόποδες του
Μαίναλου, και
το πράσινο
πλέον κυριαρ
χεί.
Περνάμε το
Λεβίδι μεσημέρι,
περασμένες 2.00 (στην
πλατεία έχουν
ξεκινήσει και
τρώνε – μισή
γουρουνοπούλα
εκτίθεται στη
διάφανη θήκη της)
και ο δρόμος μάς
οδηγεί προς Βυτίνα.
Έχει αρχίσει
να ρίχνει
βροχή… Είμαστε
χαρούμενοι
γιατί έχουμε
μήνες να δούμε
καλή βροχή. Η
Βυτίνα δείχνει
υπέροχη… Και
όμως η βροχή
είναι τόσο
πυκνή που δεν
μας αφήνει να
κατέβουμε ούτε
για λίγο – το δε
θερμόμετρο,
δείχνει
εξωτερική
θερμοκρασία 18
βαθμούς
κελσίου!
Συνεχίζουμε
γιατί έχουμε
έναν άσσο στο
μανίκι: Τα
Λαγκάδια. Και
πράγματι, ο
καιρός μας
κάνει τη χάρη, και
έτσι στα Λαγκάδια,
στο πανέμορφο
αυτό χωρίο της
Αρκαδίας, που
είναι χτισμένο
στα 900 περίπου
μέτρα
υψόμετρο, συναντάμε
μια ελαφριά
σύννεφα και
μια υπέροχη
θερμοκρασία
κοντά στους 25
βαθμούς
κελσίου. Καθόμαστε
και τρώμε
«τηγανίδες» που
τις φτιάχνει ο
μαγαζάτορας
την ώρα εκείνη,
με θέα το
εντυπωσιακό
φαράγγι.
Ξεκινάμε πάλι γιατί ο δρόμος που κατηφορίζει προς Πύργο και Ζαχάρω Ηλείας, έχει πολλές στροφές και ο σκοπός είναι να προλάβουμε να βουτήξουμε στο Ιόνιο. Ο δρόμος περνάει από αρκετά χωριά, ενώ σε κάποιο σημείο περνάμε πάνω από τον Ερύμανθο, από μια παλιά πέτρινη γέφυρα. Μετά από ένα δρόμο με καλαμιές συναντάμε το φράγμα του Αλφειού και περνώντας από Μακρίσια, φτάνουμε στα Κρέστενα που είναι το τελευταίο χωριό που συναντά κανείς, πριν βγει στον παράλιο δρόμο Πύργου – Κυπαρισσίας. Μετά από λίγο παρουσιάζεται μπροστά μας η Ζαχάρω, η κεντρική κωμόπολη και δήμος της περιοχής. Εχουμε κουραστεί, αλλά είμαστε σχεδόν στον προορισμό μας: η επόμενη διασταύρωση είναι για Κακόβατο. Με τις οδηγίες της Κικής βρίσκουμε εύκολα το κατάλυμα «Phyllida guest houses» και με πολλή χαρά συναντάμε μετά από αρκετό καιρό τους φίλους μας. Τους ασπαζόμαστε σταυρωτά, και φεύγουμε – όσο προλαβαίνουμε ακόμα, για μια γρήγορη αχλμ) παραλίας της Ζαχάρως. Το βράδυ, μαζί με μια ακόμα οικογένεια φίλων, θα πάμε λίγο πιο πέρα στο «Θολό» για φαγητό σε ένα ήσυχο ταβερνάκι. Παραδίπλα, στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό, λειτουργεί ένα όμορφο μπαράκι. Αχ, αυτοί οι παλιοί σταθμοί, τους θυμόμαστε από όταν ήταν σε λειτουργία το ιστορικό εκείνο τρένο που έφευγε από Πάτρα, για να φτάσει κάποια στιγμή στην Καλαμάτα, μέσω Καλού Νερού – Κυπαρισσίας!
Την
επόμενη μέρα,
έχουμε βάλει
δύο εκδρομικούς
στόχους: Έναν
αρχαιολογικό
χώρο και μια
φυσική ομορφιά
της περιοχής.
Και ποιος
άλλος
αρχαιολογικός
χώρος,
δεσπόζει στην
περιοχή, εκτός
της Αρχαίας
Ολυμπίας. Στο
δρόμο κάνουμε
μια επίσκεψη
στο εντυπωσιακό
– πλην όμως
ελαφρώς εγκαταλειμμένο
ξενοδοχείο στη
λίμνη του
Καϊάφα. Λειτουργεί
ακόμα, αλλά με
λίγους
επισκέπτες.
Στην λίμνη
κάνουν
θαλάσσια σπορ,
ενώ πίσω από τη
λίμνη έχει τα
θερμά λουτρά –
δεν προλάβαμε
δυστυχώς να τα επισκεφτούμε.
Συνέχεια για
Αρχαία
Ολυμπία. Φτάνουμε
στο χωριό – έχω
να έρθω πολλά 
χρόνια,
αλλά τα παιδιά
μας δεν έχουν
έρθει ποτέ.. Τουρισμός
αρκετός. Λεωφορεία
παντού.
Βρίσκουμε τον
αρχαιολογικό
χώρο. Η είσοδος
12€, τα παιδιά κάτω
των 25 ετών
δωρεάν! Με το
εισιτήριο
έχεις πρόσβαση
στον
αρχαιολογικό
χώρο, στο
αρχαιολογικό
μουσείο και
στο μουσείο των
Ολυμπιακών
αγώνων. Εμείς
πήγαμε στα δυο
πρώτα. Δεν
είναι πολλά
που μπορεί να
πει κανείς για
το χώρο της Αρχαίας
Ολυμπίας! Απλά
ότι πρέπει
όλοι να
περάσουν κάποια
στιγμή από εκεί.
Ομοίως και το μουσείο,
που εκτός των
άλλων
φιλοξενεί τη «Νίκη»
του Παιωνίου και
τον Ερμή
του
Πραξιτέλους. Περνάμε
τουλάχιστον
τρεις ώρες
θαυμάζοντας
την ιστορία που
έχουν
αναδείξει με
πολύ όμορφο
τρόπο οι αρχαιολόγοι,
και αν είχαμε
χρόνο, θα
αφιερώναμε
ακόμα τόσο. Και καλώς
ή κακώς, έχουμε
βάλει και
δεύτερο στόχο!
Οι
καταρράκτες
της Νεμούτας:
Τους
συζητήσαμε
χτες βράδυ:
κάποιοι έλεγαν
ότι είναι το
καλύτερο μέρος
της περιοχής.
Κάποιοι άλλοι
ότι υπάρχει
και η Νέδα, και
εγώ υποστήριζα
το Πολυλίμνιο
(αυτό είναι
λίγο πιο κει:
στη Μεσσηνία. Αφήνουμε
λοιπόν πίσω
μας την
Ολυμπία, και
παίρνουμε τον
ανηφορικό
δρόμο προς το
χωριό Νεμούτα.
Ο δρόμος
περνάει, εκτός
των άλλων, από
το Λάλα,
ένα κεφαλοχώρι
της περιοχής,
με μακρά
ιστορία και
ενεργή συμμετοχή
στην
επανάσταση του
21. Φτάνοντας στη
Νεμούτα, στη
μέση σχεδόν
του χωριού,
ένας δρόμος φεύγει
δεξιά (χωρίς
κάποια
σήμανση). Ο
δρόμος είναι
αρκετά
κατηφορικός,
σε αρκετά
σημεία
τσιμεντένιος,
και λόγω των
πυρκαγιών του 2021,
αρκετά δέντρα
είναι πεσμένα προς
το δρόμο, και
κομμένα
πρόχειρα, απλά
για να περνάει
ένα
αυτοκίνητο. Κίνηση
ελάχιστη. Στο
τέρμα της
καθόδου, όπου ο
δρόμος
καταλήγει σε
ένα άνοιγμα
που αφήνουν τα
αυτοκίνητα οι
περιπατητές, συναντάμε
δυο νεαρούς
που
ετοιμάζονται
να φύγουν. Τους
ρωτάμε και μας
εξηγούν ότι λίγο
πιο πάνω έχει
ένα μικρό
μονοπάτι που
οδηγεί στον
πιο κοντινό
καταρράκτη.
Μας εξηγούν δε
ότι αυτοί
έρχονται από
την άλλη
πλευρά, μετά το
πέτρινο
γεφύρι, και αν αποφασίσουμε
να πάμε προς
αυτή την
κατεύθυνση ΝΑ ΜΗΝ
ΠΑΡΟΥΜΕ το
δρόμο που
οδηγεί δεξιά… Ακολουθούμε
τις οδηγίες
τους και μετά
από 5-10 λεπτά περπάτημα
και λίγο
σκαρφάλωμα,
βρισκόμαστε σε
ένα πανέμορφο
και
εντυπωσιακό
καταρράκτη.
Δυστυχώς η
λιμνούλα που
σχηματίζεται
είναι πολύ
ρηχή και δεν
επιτρέπει τη
βουτιά. Επιστρέφουμε
και συνεχίζουμε
το δρόμο προς
το γεφύρι.
Αμέσως μετά
υπάρχει ένα
ταβερνείο/ψησταριά.
Ρωτάμε και μαθαίνουμε
ότι όποιος
έχει χρόνο,
ανεβαίνοντας
το ποτάμι (ο Ερύμανθος
είναι) συναντά
αρκετούς ακόμα
καταρράκτες.
Μαθαίνουμε
επίσης ότι
δρόμος (προς τα
αριστερά) είναι
βατός! Στη
διαδρομή
διαπιστώνουμε
μεν ότι είναι
βατός, αλλά
μεγάλο μέρος
χωματόδρομος.
Ευτυχώς η
διασταύρωση
για τον
«κεντρικό» δεν
είναι μακριά!
Οι
δρόμοι στην
ορεινή Ηλεία
είναι συνήθως
στενοί αλλά με
καλή άσφαλτο.
Περνάμε από
αρκετά χωρία
και μας μένει
στη μνήμη το
Νεοχώρι (πόσα
άραγε χωριά να
υπάρχουν με
αυτό το όνομα),
όπου οι
παππούδες στο
καφενείο μας δείχνουν
την σωστή κατεύθυνση,
το Λούβρο (!). Για
μία ακόμα φορά,
βιαζόμαστε να
προλάβουμε το
μπάνιο. Τώρα
όμως είμαστε
αρκετά
καθυστερημένοι
και έτσι
αποφασίζουμε
να
σταματήσουμε
σε παλιά λημέρια:
Στο παλιό
σταθμό του
τρένου στον
Καϊάφα, χρόνια
τώρα
λειτουργεί ένα
όμορφο καφέ –
μπαρ. Αν αφήσεις
το αυτοκίνητο
εκεί, και
περπατήσεις
πενήντα μέτρα,
βρίσκεσαι σε
μια εξαιρετική
παραλία – που
στην περίπτωσή
μας ήταν και
εντελώς άδεια. Γρήγορη
βουτιά,
ηλιοβασίλεμα
και μετά μπύρα
τοπική (!) στο
μπαράκι του
σταθμού. Η
βραδιά θα
τελειώσει με σπιτικό
φαγητό από την
Κική που
μάταια μας
περίμενε για
μπάνιο, και
έτσι αποφάσισε
να μαγειρέψει. Στο
τέλος δοκιμάσαμε
το λεμοντσέλο
της και ήταν
κάτι
ιδιαίτερο!
Η επόμενη
μέρα μας
βρίσκει πάλι
με την ίδια
διάθεση (και
την ίδια
πρωινή
αργοπορία…): στόχος
ένας
αρχαιολογικός
χώρος και μια
φυσική
ομορφιά: Και
έτσι ξεκινάμε
για το ναό του
Επικούριου
Απόλλωνα. Ο
δρόμος που
επιλέγουμε
ξεκινάει από τη
Ζαχάρω με
κατεύθυνση την
Ανδρίτσαινα.
Μόλις πιάνουμε
τα βουνά, το
τοπίο είναι
φανταστικό. Ο
δρόμος
ανεβοκατεβαίνει
περνώντας μέσα
από χωριά. Κάποια
στιγμή το μάτι
μας πέφτει στα
αριστερά, σε
ένα πανέμορφο μοναστήρι
χτισμένο στην
άκρη ενός
βουνού: είναι η
μονή της
Παναγίας
Σεπετού. Δεν
έχουμε χρόνο
τώρα - την
επόμενη φορά.
Φτάνοντας στην
Ανδρίτσαινα, η
στάση για
γλυκό και καφέ
είναι μάλλον κάτι
δεδομένο.
Πανέμορφο,
ιστορικό
χωριό, που
φαίνεται να
ξαναζεί, με
πολλούς νέους
και αρκετά
μαγαζιά. Το
γλυκό υπέροχο
και η θέα
εξίσου όμορφη.
Επιστροφή στο
δρόμο. Μόλις 12
χιλιόμετρα
μετά είναι ο
ναός του
Επικούριου
Απόλλωνα. Μας
έχουν
προετοιμάσει
γι αυτό που θα δούμε:
επειδή το
υλικό
κατασκευής του
ναού ήταν
ασβεστόλιθος,
ο οποίος με το
χρόνο και 
τα
καιρικά
φαινόμενα
διαβρώνεται
πολύ, η αρχαιολογική
υπηρεσία, έχει
καλύψει όλο το
ναό με μια τεράστια
λευκή τέντα.
Αυτό που
βλέπεις όμως μέσα
(εισιτήριο 6€), σε
αποζημιώνει. Ο
ναός είναι σε
πολύ καλή κατάσταση,
κάποιοι τον
συγκρίνουν
ακόμα και με
τον Παρθενώνα.
Γίνονται συνεχώς
εργασίες
αποκατάστασης.
Εκεί συναντάμε
και τρεις
Ελληνοαυστραλούς,
οι οποίοι
είναι πολύ χαρούμενοι
που είναι στην
πατρίδα και το
δείχνουν.
Φεύγοντας
ρωτάμε τον
ευγενικό
φύλακα οδηγίες
για τους
καταρράκτες
της Νέδας.
Είναι η
επόμενη στάση
μας.
Είναι
λίγα
χιλιόμετρα
μετά, όπου αφού
περάσουμε το
χωριό
Περιβόλια,
στρίβουμε
αριστερά. Από
κει έχει καλή
άσφαλτο μέχρι
κάποιο σημείο,
αλλά μετά ο
δρόμος
κατηφορίζει
και εδώ
απότομα, με
σημεία
τσιμεντένια,
όπου η κατωφέρεια
είναι μεγάλη
και χωμάτινα
όπου
ξαναγίνεται επίπεδος...
Πριν φτάσει
κανείς στο
κάτω μέρος
όπου λειτουργεί
και μια
καντίνα, έχει
ένα χώρο για πάρκινγκ:
καλό είναι να
αφήσεις το
αυτοκίνητο
εκεί. Κάτω
είναι δύσκολα
να «γυρίσεις»
και δεν έχει
χώρο να
παρκάρεις.
Μετά την
καντίνα, έχει
μια πινακίδα που
σε οδηγεί
στους δυο
βασικούς
καταρράκτες
(μικρό – μεγάλο)
και σε ένα
εκκλησάκι. Η
διαδρομή δεν
είναι πολύ
δύσκολη, αλλά
θέλει ένα καλό παπούτσι,
ή τουλάχιστον
σανδάλια.
Φτάνοντας στον
μεγάλο καταρράκτη,
αυτό που
αντικρίζεις
είναι υπέροχο.
Εδώ, σε
αντίθεση με
αυτό που
είδαμε στη
Νεμούτα, στη
βάση του
καταρράκτη
σχηματίζεται
μια λιμνούλα,
και η βουτιά
είναι
μονόδρομος,
έστω και αν το
νερό είναι
κρύο: σε αναζωογονεί
πλήρως. Στο
γυρισμό
πιάσαμε την
κουβέντα με
τον κύριο που
είχε την
καντίνα. Ήταν
μόνος του και
μας έδωσε
πολλές
πληροφορίες.
Το ποτάμι χωρίζει
τη Μεσσηνία
από την Ηλεία
και οι
καταρράκτες είναι
του Στομίου
(για τους
ντόπιους).
Διοργανώνονται
εκδρομές με
έμπειρους
οδηγούς που
κατεβαίνουν το
ποτάμι. Τώρα το
Σεπτέμβρη
πέφτει η
κίνηση, αλλά
τον Αύγουστο
είναι «Ομόνοια».
Έχει
αρχίσει και
βραδιάζει και
τον
αποχαιρετούμε,
γιατί έχουμε
και δρόμο για
την επιστροφή.
Ευτυχώς ο δρόμος
είναι πιο
καλός και
πλατύς. Όμως
έχει αρκετά
χωριά, που σε
περιμένουν να τα
ανακαλύψεις.
Ένα από αυτά, η
Νέα Φιγαλεία,
φαίνεται
κεφαλοχώρι.
Αλλά και πιο
κάτω, το Λέπρεο,
έχει απ’ ότι
μάθαμε καλό
φαγητό! Λίγο
πριν το Θολό, το
μάτι μας
στέκεται σε
ένα περίεργο
καφενείο… Αντί
για ζωντανούς
πελάτες, έχει
κούκλες… Είναι
το Tibulis όπως
μάθαμε
αργότερα…
Φτάνουμε στον Κακόβατο και ο ήλιος έχει πέσει… σήμερα το παρακάναμε! Πάμε όμως κατευθείαν για μια βουτιά και είναι από τις πιο όμορφες που κάναμε. Μετά, ξεπλενόμαστε και καθόμαστε στο παραλιακό μαγαζί/ψαροταβέρνα όπου σε λίγο έρχονται η Κική με το Βασίλη. Έχει και ο Κακόβατος φήμη για καλό φαγητό και μας το αποδεικνύει το βράδυ αυτό. Κάπως έτσι θα αποχαιρετίσουμε το καλοκαίρι, με καλό φαγητό, αγαπημένους φίλους και ξεγνοιασιά.
Ηλεία, με τα όμορφα μέρη σου, δεν σε είχαμε γνωρίσει έτσι, παρά τις πάμπολλες φορές που περάσαμε δίπλα σου. Θα ξανάρθουμε, γιατί έχεις ακόμα πολλά μέρη να δούμε.
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες εδώ!